23
Znaczenie zdjęć
nieprzerwanie wzrasta od końca XIX wieku. Fotografie dla wszystkich sta-
ły się cennymi przedmiotami, mającymi wielką moc kronikarską. Wiek XX, bez cienia wątpli-
wości, był wiekiem fotografii. To samo stulecie było też stuleciem fatimskim. Dzięki zdjęciom
dłużej w naszej pamięci trwają fakty i wydarzenia. Fotografie tworzą rodzinne albumy, są za-
pisywane w bazach danych fotografów, trafiają do katalogów w archiwach na całym świecie,
publikują je gazety i czasopisma. Odtwarzanie historii ze zdjęć, na podstawie obrazów, nigdy
nie było prostym zadaniem. Na podobne trudności napotykamy również przy utrwalaniu hi-
storii zaświadczonej w dokumentach tekstowych. Subiektywizm osoby, na której spoczywa
odpowiedzialność pisania i wyboru zdjęć czy ilustracji, jest czymś nieuniknionym, a wiąże
się z nim przecież pewne ryzyko, istotne dla wszystkich. Nie tylko dla osoby, która dokonuje
wyboru, ale też dla tych, którzy czytają i widzą to, co inni napisali lub wybrali do pokazania.
Wiemy, że tak jest zawsze.
Zapisujemy i opowiadamy wydarzenia, którym chcemy zapewnić trwanie dłuższe niż tyl-
ko przez tę chwilę, w której mają one miejsce. Historia opatrzona zdjęciami może być bardziej
kompletna niż tylko słowa przelane na papier, bowiem poza doborem słów i sposobu ich in-
terpretacji mamy możliwość pokazania, wizualizacji rzeczywistości: nie tylko przez zdjęcia,
ale też rysunki, malowidła, pocztówki, figurki świętych, pamiątki, a nawet przedmioty kultu
– z żywego muzeum stu lat historii Fatimy.
Wierny w Fatimie, 1918 r.
(Ilustração Portuguesa, 1918)
Podziękowanie wiernego,
lata 50. XX wieku.
(Ameal, João dir. – Fatima Altar do Mundo)
Młodzi pielgrzymi dziękują
Matce Bożej, lata 50. XX wieku.
(Ameal, João dir. – Fatima Altar do Mundo)